Stress! Positief of negatief?
Iedereen heeft wel een idee van wat stress is. En iedereen kan zelf wel beantwoorden of hij of zij last heeft van stress. En iedereen gaat er anders mee om. Waar de een misselijk wordt van de gedachte aan een naderende presentatie wordt een ander daar juist door gemotiveerd.
Best raar dus dat iedereen op een ander moment stress ontwikkelt. Sommige mensen lijken meer stressbestendig te zijn dan anderen. In deze blog gaan we dieper in op stress: wat is het nou en wat betekent dat voor jou?
Wat is stress nou eigenlijk?
Wikipedia geeft de volgende definitie van stress: Stress is een vorm van spanning die in het lichaam van mensen, dieren of planten optreedt als reactie op externe prikkels en die gevolgd wordt door een bepaald patroon van fysiologische reacties.
Stress is dus een vorm van spanning. En stress zit niet alleen maar tussen je oren, je lichaam ondergaat echt een verandering door stress. Dat komt uit ons oer-instinct: bij gevaar komt je lichaam in een stress-toestand. Hierdoor breng je je lichaam in gereedheid brengt om actie te ondernemen, namelijk vluchten of vechten.
Wat gebeurd er in mijn lichaam tijdens stress?
In een stress situatie gebeurd er heel veel in je lichaam:
- gaat je hartslag omhoog;
- stijgt je bloeddruk;
- gaat er meer bloed naar de spieren en de hersenen;
- spannen de spieren aan;
- verbeterd je zuurstof opname en wordt je ademhaling sneller;
- je maakt meer adrenaline en cortisol aan.
De stress-toestand gebruikt veel energie, wat ook de reden is dat een lange periode van stress je lichaam letterlijk kan afmatten.
Is stress altijd ongezond?
Dat hangt erg af van de mate van stress, de duur van de stress, en hoe jij omgaat met de stress.
Soms is stress juist nodig om optimaal te kunnen presteren: denk aan de sporter, die de door de stress vlak voor en tijdens de wedstrijd een verhoogde bloeddruk krijgt, zijn zuurstof opname verbetert en er adrenaline wordt aangemaakt waardoor een topprestatie mogelijk is.
Ook de spanning die je voor een belangrijke presentatie voelt kan sommige mensen juist helpen. Stress maakt ze juist alerter en sneller reagerend op uitdagingen.
Anderen zoeken de stress op om voldoening te krijgen: denk aan spannende achtbanen, of bungee jumpen. Het overwinnen van dat soort ‘gevaarlijke’ uitdagingen brengt euforie, wat weer een goed gevoel geeft.
In de stress situatie is er minder energie voor andere belangrijke processen in je lichaam, zoals je spijsvertering. Je immuumsysteem wordt tijdens een stresssituatie in eerste instantie versterkt, zodat je beter tegen verwondingen kan. Het wordt pas ongezond als de stress langer aanhoudt, je lichaam herstelt niet meer van de stress-toestand. Ook je immuumsysteem helpt dan niet meer mee, het gaat juist achteruit. hoe langer de stress situatie duurt, hoe meer je immuumsysteem achteruit gaat. Met alle gevolgen van dien!
Echt langdurige stress kan zelfs resulteren in een burn-out: je lichaam is dan niet meer in staat om het evenwicht tussen stress en ontspanning te vinden. Het lichaam bevindt zich als het ware in een constante staat van stress.
Waarom kan de een beter tegen stress dan de ander?
Iedereen is anders, en iedereen reageert anders op stress. Dat komt door factoren als erfelijke aanleg, opvoeding, persoonlijkheid, opleiding, ervaringen, sociale omgeving, overtuigingen en dergelijke.
Onderzoek laat zien dat stress bij de moeder vaker resulteert in een kind met een heftiger reagerend stresssysteem. Ook de stress die kinderen tijdens de eerste levensjaren ondervinden kan van invloed zijn op hoe je op latere leeftijd met stress omgaat.
